woensdag 17 september 2008

Vercelli in het heden en enkele helden uit het verleden


Piazza Cavour
Het is stil op straat. Vercelli blijkt een zodanig typisch slaperig Italiaans provinciestadje waar de mensen tussen twaalf en drie nog rust nemen en het openbare leven een pas op de plaats maakt. Het is prachtig weer en we dwalen door de verlaten middeleeuwse straatjes richting het oude centrum. Op een terrasje om de hoek van de centrale winkelstraat Corso Liberta eten we gnocchi met gegrilde groenten en traditioneel bereid draadjesvlees in combinatie met een goede lokale rode wijn. Daarna lopen we de Corso Liberta tot het einde af. De straat komt uit op het Piazza Cavour dat het hart van de stad vormt. Midden op het plein staat een groot wit marmeren beeld van de Piedmontese staatsman Graaf Camillo Benso di Cavour. De oude huizen aan het plein zijn prachtig gekleurd, okergeel, zachtgroen en vaal roze. Aan de overkant steekt de karakteristieke middeleeuwse Engelentoren fier boven het plein uit. Wat later stuiten we op de rand van het oude centrum op de St. Eusebiuskathedraal, vernoemd naar de beschermheilige van Vercelli, die overigens een alleraardigste bijrol in de geschiedenis van Pro Vercelli speelde. Op 3 augustus 1903, een dag na de feestdag van St. Eusebius, richtte Marcello Bertinetti het voetbalteam Pro Vercelli op. Diezelfde dag speelde hij en zijn maten voor het eerst een wedstrijd, tegen een team uit Novara met de naam Forza e Constanza. Het team van Bertinetti droeg die wedstrijd zwart-wit gestreepte shirts waarvan de strepen na de eerste wasbeurt waren verdwenen. Daarop werd besloten in het vervolg witte shirts te dragen. Niet alleen omdat die eenvoudiger gewassen konden worden, maar ook omdat het wit verwees naar de feestdag van de Heilige Eusebius.

Via de St. Eusebiuskathedraal belanden we in het midden van de stad voor een groot modern gebouw met op de voorgevel een enorme uitvergrote zwartwitafbeelding van een historisch elftal tegen een achtergrond van een lichtblauwe hemel met hier en daar een wolkje. Mannen in witte hemden kijken stoer, trots en zelfverzekerd in de camera. Sommigen dragen snorren, anderen mutsjes en de doelman draagt een klassieke keeperspet op zijn hoofd. Het is de kampioensploeg van Pro Vercelli uit 1908.

Marcello Bertinetti en Gideon Dionysius
In het pand blijkt een tentoonstelling te zijn ingericht ter ere van het honderdjarig jubileum van de winst van de eerste scudetto. Direct na binnenkomst zien we aan onze rechterhand een geïmproviseerde balie met fan artikelen. Er liggen jubileumshirts, boeken en vaantjes, maar er is niemand aanwezig. We lopen door de grote glazen deur tegenover de balie en stappen een zaal binnen die met behulp van grote schotten is opgedeeld in drie expositieruimtes. Op de schotten hangen grote posters met nog meer oude afbeeldingen, waarop in witte letters tegen een donkere achtergrond de voetballegende wordt gepresenteerd. Ons oog valt meteen op een enorm portret van een man van middelbare leeftijd. Hij draagt een deftig pak en een karakteristieke krul snor. Er zit een scheur in het doek, maar dat doet niets af aan de imposante verschijning. Het blijkt de advocaat Luigi Bozino te zijn. Vanaf 1896 was hij decennialang voorzitter van de club. Hij vergaarde verder bekendheid als voorzitter van de Italiaanse voetbalbond en vicepresident van de FIFA. Onder zijn leiding ontwikkelde Pro Vercelli zich stormachtig en begon de periode van sportieve voorspoed. In de hoek van de zaal staan twee levensgrote kartonnen afbeeldingen van clubiconen Marcello Bertinetti en Giuseppe Milano. De besnorde Bertinetti staat in een karakteristieke pose: Handen ligt gebogen op de rug, het ene been voor het andere en de borst ferm naar voren gestoken. Hij draagt een wit shirt met een brede horizontale zwarte band op de borst waarop in sierlijke witte letters ‘Pro Vercelli’ staat geborduurd. In de buurt van zijn afbeelding hangen zijn Olympische diploma’s. Hij koos na het winnen van de eerste scudetto voor een carrière in het schermen en won in die sport op drie verschillende Olympische Spelen maar liefst vier medailles, waarvan tweemaal goud.

Giuseppe Milano kwam aanzienlijk langer uit voor Pro Vercelli en speelde een toonaangevende rol in het Italiaanse voetbal. Op het karton is hij afgebeeld als aanvoerder van de Squadra Azzura, het Italiaanse nationale voetbalelftal. Hij staat er heel ontspannen bij, met de bal onder zijn rechterarm en lacht als een echte ster naar het vogeltje. Milano maakte deel uit van de spelbepalende Linea mediana delle Meraviglie (Middenveld van de Wonderen) dat verder uit de spelers Pietro Leone en Guido Ara bestond. De drie wondermiddenvelders waren ruwe spelers, maar ook zeer atletisch en fit omdat ze tevens gymnastiek beoefenden. Ze speelden een bepalende rol in de successen van Pro Vercelli.

Op een andere wand staan de namen en emblemen van alle buitenlandse clubs afgebeeld waartegen Pro Vercelli door de jaren heen heeft gespeeld. Het logo van Liverpool staat er ook tussen. In 1922 wist Pro Vercelli namelijk in een vriendschappelijk duel met die club een gelijkspel uit het vuur te slepen dat als een overwinning werd gevierd. Liverpool beschikte in die tijd over het absolute droomelftal in Europa en dus was het gelijkspel een zware domper voor de Engelsen. Het was de enige wedstrijd die ze niet wisten te winnen tijdens een uitgebreide Europese tournee. Op het aanbod van Liverpool-trainer Connell om de wedstrijd tegen betaling opnieuw te spelen, antwoordde Pro Vercelli-trainer/speler Giuseppe Parodi zelfverzekerd en in gebrekkig Engels: “You haven’t defeated us today, and you’ll never ever succeed in!” De uitspraak staat in gouden letters op de wand geschilderd. Parodi had overigens gelijk, want bij die ene wedstrijd tussen de twee grootmachten is het tot op heden gebleven.

Verder staat het logo van Red Star Olympique uit Parijs op de wand. In een vriendschappelijke wedstrijd tegen die club maakte Silvio Piola zijn debuut voor Pro Vercelli en scoorde gelijk twee keer. De Hongaarse trainer van Pro Vercelli liet de zestienjarige Silvio op 16 februari 1930 in een officiële competitiewedstrijd tegen Bologna debuteren. Dat seizoen maakte Silvio dertien doelpunten. In de herfst van 1934 werd hij door Lazio Roma ingelijfd na in totaal eenenvijftig competitiedoelpunten voor Pro Vercelli te hebben gemaakt. Een succesvolle periode bij Lazio volgde en daarna kwam Silvio Piola nog uit voor Torino, Juventus en Novara. Hij is nog altijd eeuwig topscorer van de Serie A met 274 goals in 536 duels. Ingelijst aan de muur hangt het blauwe shirt dat Silvio op 24 maart 1935 droeg tijdens zijn debuut voor de nationale ploeg in een interland tegen Oostenrijk. In goudgele letters is een tekst op het shirt geborduurd die herinnert aan zijn eerste interlandgoals die hij in die wedstrijd scoorde. Het waren de eerste twee doelpunten van in totaal dertig in vierendertig interlands. In dienst van Italië won Silvio Piola het Wereldkampioenschap in 1938 nadat hij in de finale hoogstpersoonlijk twee doelpunten maakte in de 4-2 overwinning op Hongarije.

Ondanks zijn omzwervingen en wereldfaam bleef Silvio Vercelli naar verluidt altijd trouw. Zijn medespeler en goede vriend, Vincenzo Scordo, vertelde later eens dat Silvio Piola altijd sprak over zijn geliefde stad Vercelli. De zoon van Vercelli werd er opvallend genoeg niet geboren, maar kwam op 29 september 1913 in Robbio Lomellina ter wereld. Het gezin Piola kon er echter niet aarden en verhuisde daarom tien maanden na de geboorte van Silvio naar Vercelli waar hij dus grotendeels opgroeide en bovendien leerde voetballen. Dat deed hij op straat en in de plaatselijke jeugdselectie met zijn plaatselijke vrienden en latere collega-internationals Teobaldo Depetrini en Pietro Ferraris. De liefde tussen Piola en Vercelli was overigens geheel wederzijds, want in 1998 werd het voetbalstadion van Pro Vercelli naar hem vernoemd.

Na het museum te hebben verlaten laten we de boel bezinken op een terras op het Piazza Cavour. Tevreden neemt mijn reisgenoot een slok wijn en steekt een sigaret op. Hij blaast cirkeltjes rook de hemel in. Voor het café staan drie volwassen mannen te kijken naar een muisje dat op de stoeprand zit. De inwoners van Vercelli hoeven zich overduidelijk niet ten koste van anderen te bewijzen. Ze leven in een prachtig stadje, de rijstbouw garandeert hun inkomsten en de legende van Pro Vercelli het aanzien. De zon schijnt nog altijd heerlijk. Een accordeonspeler verschijnt en speelt een nostalgisch deuntje.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten